ÇAPAN YA DA ÇAPANOĞLU

Değerli okurlar, sevgili kuzenim Celalettin Çapanoğlu (Ö. 21.05.2014) kırk yıldan fazla maddi ve manevi külfetlerine katlanarak bu gün itibariyle 4567 Çapanoğlu’nun kayıtlı olduğu Çapanoğulları Şeceremizi(soyağacı) hazırlamıştı. Çalışmaları sırasında gerek Kuşadası’nda gerek İstanbul’da üç bilgisayarda birden birlikte günlerce çalışmış benim de çorbada bir tutam tuzum olmuştu. Öyle ki, çocuklarımız ve torunlarımızla birlikte tatil programladığımız Bodrum Akyarlarda daha otelimize yeni yerleşmiştik ki telefonla arayıp bana şöyle söylemişti “biliyorum sen denizi sevmezsin, gelsen de birlikte çalışsak.” Tası tarağı toplayıp Kuşadası’na gelmiş yine yirmi gün birlikte çalışmıştık.

Onun vefatı üzerine İsviçre’de yaşayan büyük oğlu Cem Çapanoğlu bu şecere üzerindeki tüm yasal haklarını noter kanalıyla bana devretti. Bilerek iddia ediyorum ki İzmir’de faaliyet gösteren Özgürce Web Tasarım firmasınca hazırlanan ve internet ortamında yayımlanan böyle bir şecerenin dünyada bir eşi yoktur.

Şeceremiz ile ilgili yeni ilaveler ya da düzeltmeler tarafımca onaylandıktan sonra Özgürce Web Tasarım tarafından kaydedilmektedir.

Bu görevi yüklendikten sonra yani 2014 yılından bu yana gerek e mail adresime gerek telefonlarıma onlarca “bizde Çapanoğluyuz” mesajları hatta iddiaları gelmeye başladı. Soy ağacımızda kayıtlı olan 86 gerçek Çapanoğlu’nun üyelikleri onaylanarak, kendi şifreleri ile şeceremize giriş izinleri verildi. Şeceremizde görünmeyenler de ilgili yerlere eklendi. Doğum ölüm tarihleri gibi eksikliklerimizin bir kısmı tamamlandı.

Bu kısa giriş ve tanıtımdan sonra şunu açıklamak istiyorum. 17 Aralık 1934 yılında kabul edilen “SOYADI KANUNU”na göre “Ağa, Hacı, Hafız, Hoca, Molla, Efendi, Paşa, Zade ”gibi eski toplum zümrelerini belirten unvanlar kaldırılmıştı. Yani bu unvanlar soyadı olarak kaydedilmeyecekti.

Bu kanunu yanlış yorumlayan kraldan fazla kralcı nüfus müdür ya da memurları Çapanzade ile aynı anlama gelen Çapanoğlu soyadına karşı çıkmışlar bu yüzden de nüfus kâğıtlarına sadece Çapan olarak kaydetmişlerdi. Daha sonraki yıllarda vaziyet anlaşılınca akrabalarımızın bir kısmı yine Çapan olarak devam etmiş bir kısmı da mahkemeye başvurarak “oğlu”nu ekletmişlerdir. Nitekim cennetmekân dedem Muhlis Bey’de önce Çapan soyadını almış sonra Yozgat Asliye Hukuk mahkemesini 28.02 1947 tarih ve 143-188 sayılı kararı ile Çapanoğlu olarak tashih ettirmiştir.

Aslen Çapanoğlu olmayıp da Çapan veya Çapanoğlu soyadını kullananlara gelince: Bana yapılan müracaatlardan ve müracaat eden kişilerin ifadelerinden ve bana ibraz ettikleri gerçek belge ve sözüm ona belgelerden şu sonuca varmış bulunuyoruz.

1- Türkiye Cumhuriyetinin ilk yıllarına kadar Yozgat’ta ikamet eden ve hizmetinde bulunduğu Çapanoğlu beylerinden izin alanlar ya da bu beylerin evlatları gibi gördükleri kız ya da erkekler ile himayeleri altına aldıkları bazı kişilerin Çapan ya da Çapanoğlu soyadı almaları uygun görülenler.

2- Yozgat veya Yozgat’a yakın Anadolu şehirlerinde ikamet edip de Çapanoğlu sülalesine duydukları sevgi ve saygı neticesi Çapan ya da Çapanoğlu soyadı alanlar. Bizim içinde gurur vesilesi olanlar.

3- Aslen Yozgatlı olup da çeşitli nedenlerle başka şehirlere göç eden ve gittikleri yeni yerlerde Çapanoğulları üzerinden saygınlık görmek isteyenler. Nitekim akraba olduğumuzu sanarak ziyaretine gittiğim Çapanoğlu soyadlı bir İş Bankası müdürü beni ayakta tutarak bezgin bir ses tonu ile Çapanoğlu olmadıklarını dedesi hacı bilmem kimin Çapanoğlu soyadını aldığını söylemişti. Bende zaten olamazsınız iki dakika oturmam için yer bile göstermediniz diye terslemiştim.

4- Çapanoğulları hakkında ne tarihi ne coğrafi yeterli bilgiye sahip olmadan özenti ile kendilerince soyağacı yapan ve bunu gerçekmiş gibi bize afedersiniz yutturmaya çalışanlar. Son müracaat eden bir kişi İlk Türk Gazetecisi Agâh Efendinin torunlarıyız diyerek bana bir uydurma şecere gönderdi. Agâh Efendinin çocuklarının arsına bizim sülalemizde hiç kullanılmayan bir isimle kaydettikleri tek çocuktan çoğaltılmış kalabalık bir sülale. Benimle irtibat kuran kişi, birkaç yazışmadan sonra şöyle itirafta bulunmuştu; “Abdülkadir bey, ilk yazımda belirttiğim gibi bu soy ağacını rahmetli amcam R. Y ile hazırlamıştık. Agâh Efendinin çocuğu olarak kaydettiğimiz T.Ş ismini o yazdırmıştı. Ben bilemem tabii ki.”

Bu bilgileri bana devamlı soru yönelten akrabalarım ile aziz hemşerilerime bilgi olarak sundum. 29.11.2018-02.12.2018 tarihleri arasında İstanbul, Yenikapı’da düzenlenen Yozgat Tanıtım Günleri Etkinliğine uzun yıllar birlikte çalıştığım Akdağmadenli arkadaşım Alaattin Özgan ile birlikte gitmiştik. Stantları dolaşan bir gurup bayan kardeşimizle tanışmak ve izlenimlerini öğrenmek için kendimi tanıtırken, içlerinden güler yüzlü bir hanımefendi “amca bende Çapanoğluyum” demişti. Bilmediğim bir akrabamla karşılaşmanın heyecanı ile kimlerdensiniz diye sorduğumda “amca afedersiniz yaaa! Hepimiz Yozgatlı değil miyiz, hepimiz Çapanoğlu değil miyiz” cevabı ile hem çok mahcup olmuş hem de çok duygulanmış, mutlu olmuştum. Bu vesile ile, kendini Çapanoğlu olarak gören, yiğidin harman olduğu diyar Bozok yaylasının, tüm evlatlarına en kalbi şükranlarımı arz ederim. Saygılarımla.

15.04.2019