İKİ RUM VATANDAŞIMIZ

Bu yazımda efendilikleri, dürüstlükleri, yardımseverlikleri ile tanıdığım, dostları olma şerefine nail olduğum iki iyi insanı anlatmaya çalışacağım. Maalesef ikisini de birkaç yıl önce kaybettik.

Bay Leon Ojalvo; Gümrük müşavirliği yapardı. Rahmetli Kayınpederim Kemal Temel, 1957 Adapazarı depreminde günlerce bahçeye kurdukları çadırda yaşamlarını sürdürmeye çalışırken bir iş için İstanbul’a gelir. Bakar ki İstanbul halkının depremden filan haberi yok. Herken işinde gücünde, eğlencesinde. Adapazarı’na dönünce ev halkını toplar, düşüncelerini anlatır ve İstanbul’a göçerler. Küçükyalı da kız kardeşinin evininde bulunduğu bahçeye onun önerisi ile tek katlı bir ev yapar yerleşirler. Ben eşimle o dönemde tanışıp evlendim. Uzun yıllar hafta sonlarını o evde ve bahçe de geçirdik.

Yapsatçı müteahhitler yıllar sonra o bölgeye de el atıp apartmanlar yapmaya başlayınca kayınpederim ile kız kardeşi arasında bir ihtilaf çıktı ve hayatında kira evi bilmeyen kayınpederim kahrederek büyük bir üzüntü içinde Göztepe de bir apartman dairesine kiracı oldu. Bu evi çok sevdi, çok benimsedi. Kendisi teklif etme cesaretini gösteremediğinden araya arkadaşlarını koyarak ev sahibi Leon Ojalva’ya bu daireyi satın almak isteğini iletmiş.

Küçükyalı’dan Göztepe’ye taşındığından beri keyfinin olmadığının farkında idik, Bay Leon da farkındaymış ve ara sıra üzülme be Kemal abi diyerek teselli etmeye çalışırmış. Teklifi duyunca yanına gitmiş “ neden araya aracı koyuyorsun Kemal abi, kendinde söyleyebilirdin, ev senin” demiş. O gece büyük bir sevinçle bana telefon etti. “200 bin lirası peşin, 300 bin lirası taksit olacak sen 30 adet 10 bin liralık senet yaz” dedi. Ertesi günü işyerimde daktilo ile senetleri hazırladım. Bende kefil oldum.

Kayınpederimin sevinci kısa sürdü maalesef. Birkaç ay sonra kanser teşhisi kondu. Acil ameliyat edildi. Ameliyattan sonra iki gün yaşayabildi. Eşim “babamın ölümü üzüntüsünden oldu” der hep.
Mezarlıkta Bay Leon beni bir kenara çekti “anlaşıldı bu borcu sen ödeyeceksin, beşer bin liralık senet yap, ben sana 10 bin liralık senetleri iade edeyim” dedi.

Beşer bin liralık senet yaptım. 30 ay vade oldu 60 ay. İlk başlarda biraz zorlansak da o yıllarda enflasyon o kadar hızlı idi ki daha sonraki yıllarda kolayca ödedik.

Bay Kozmo Dermosonoğlu; Karaköy Perşembe pazarındaki tarihi Kurşunlu Handa Derman ticaret namı ile çelik halat ve zincir satardı. Bende o yıllarda Türkiye’nin en büyük tekstil holdinginde satınalma müdürlüğü yapıyordum. Alış veriş yaptığımız ticaret erbabının kişiliğine bakar, güven veren, dürüst, yaşantısı düzgün insanları seçerdim. Bunlardan bazıları ile halen ailece görüşürüz. İşte Bay Kozmo da böyle birisi idi. Konuşması, insanlara hitabı, kibarlığı ve davranışları ile bir eski Osmanlı Efendisi idi. Ben emekli olduktan sonra da Karaköy’e eski dostları dolaşmaya indiğimde kendisine uğrar bir kahvesini içer eski alış verişlerden, ticaret hacminden güzel dostluklardan bahsederdik. Bir uğradığımda biraz neşesiz bulmuştum. Meğer kalp ameliyatı olmuş. Son uğradığımda işyerinin kapısında kiralık yazıyordu. İçime bir sızı düştü ve bitişikteki yay imalatçısı Selahattin Arı’ya korkarak sordum. Maalesef kaybettik dedi. Yunanistan’a kız kardeşini ziyarete gitmiş. Denize girerken tam ayakları sulara eriştiğinde yüzükoyun oraya düşmüş. Bizim sohbetimizi duyan diğer iş yeri sahipleri de sohbetimize iştirak ettiler. Hepsi aynı şeyi söylüyordu “ çok terbiyeli, çok kibar bir insandı. Sabah erkenden gelir hanın bütün avlusunu süpürürdü, bir gün bile aksatmadı. Bisküvi alır herkesle paylaşır, gazoz alır herkese bir yudum tattırır” diye anlattılar da anlattılar.

Şimdi, kıssadan hisse demeden yazımı bitirmeyeceğim. Çapanoğlu Süleyman Bey,( ö.1813) çevredeki Rum ve Ermeni ticaret erbabı ile sanatkârları Yozgat’a davet ederek Yozgat’ın gelişmesinde ve büyümesinde çok önemli rol oynamıştı. Öyle ki o devirde Yozgat savatçılık da (gümüş işlemeciliği) en önemli merkez olmuştu.

Yazımı koca Nazım’ın “Davet” şiirinin son kıtası ile bitirmek istiyorum.
Yaşamak bir ağaç gibi tek ve hür
ve bir orman gibi kardeşçesine,
bu hasret bizim...
Allahın rahmeti üzerinize olsun, nurlar içinde yatın Bay Leon ve Bay Kozmo, toprağınız bol olsun.

20.09.2014