PANDEMİ KORKUSU İÇİNDE GEÇEN KOCA BİR YIL, 2020

Değerli okurlar, eskisi kadar umutlu olmasak da belki daha iyi olur umuduyla yeni yılı hepimizin yaptığı gibi evimizde karşıladık. Birkaç Tv. Kanalının renksiz ruhsuz programından başka bir şey de yoktu seyredecek. Belki yurt dışında değişik kutlamalar olur düşüncesiyle onlara da göz attık ama onlarında eski havası yoktu. Yeni bir yıla başladık,  yaşantımızda geçen yıldan bugüne ne değişti derseniz, kocaman bir hiç. 

İnsanlık tarihinin en ciddi salgınlarından birine hazırlıksız yakalandık. Gerçi bazı yazarlar bu salgının en az bir yıl önceden bilindiğini ama ülkelerin bu uyarıları ciddiye almadıklarını yazdılar. Rahmetli Adnan Menderes'in meşhur sözü: "Hafıza-i beşer nisyan ile maluldür." Yani insan hafızasının unutmak gibi bir hastalığı var. Bizim bu salgından ne zaman haberimiz oldu ve neler yaşadık geçmişi kısaca bir hatırlayalım.

Türkiye bu virüs ile 2020 yılı Ocak ayında tanıştı.

10 Ocak 2020 de Corona Virüsü Salgınıyla Mücadele İçin Bilim Kurulu oluşturuldu. Kurul, tavsiye niteliğinde aldığı kararları Sağlık Bakanı’na bildirmekten sorumlu oldu.

24 Ocak 2020 de Sağlık Bakanlığı havaalanlarına Termal Kameralar yerleştirmeye başladı. Çin’den gelen tüm uçaklardaki yolcuların uçaktan inişte sağlık ekiplerimizce termal kameralarla taranması uygulaması başlatıldı.

31 Ocak 2020 de Türkiye 34 Türk vatandaşını ve diğer bazı ülke vatandaşlarını salgının kaynağı Wuhan’dan tahliye etmek üzere Çin’e bir uçak gönderdi.

23 Şubat 2020 de Türkiye, Çin'den gelen tüm uçuşları durdurduğunu açıkladı. İran'da Corona virüsü nedeniyle 8 kişinin hayatını kaybetmesi üzerine Türkiye İran Sınırını Kapattı. İran’la yapılan uçak seferleri askıya alındı. Türkiye, komşusu üç sınır kapısını geçici olarak kapatma kararı aldı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, İstanbul'da yaptığı açıklamada tedbir amaçlı olarak tüm sınır kapılarının geçici olarak kapatıldığını bildirdi.

29 Şubat 2020 de Türkiye; İtalya, Güney Kore ve Irak’la uçuşların karşılıklı olarak durdurulduğunu açıkladı. Mart ayında uçuş yasağı uygulanan ülkelerin sayısı daha da arttı. Bazı ülkelerle karşılıklı uçuşlar durduruldu.

11 Mart 2020 de Sağlık Bakanı Koca, Türkiye’de ilk kez bir kişinin Corona virüsüne yakalandığı açıkladı. Sağlık Bakanı Koca, "Tanı yüksek ateş ve öksürük şikâyetinin araştırılması sonucu konulmuştur. Virüsü Avrupa temasıyla aldığı bilinmektedir" dedi.

12 Mart 2020 de Yüz yüze eğitim durduruldu. Okulların 16 Mart'tan itibaren bir hafta kapatılması kararlaştırıldı. 23 Mart’tan itibaren uzaktan eğitime geçileceği bildirildi. Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, “Öğrencilerimiz bugünden itibaren evdeler. Bir sonraki hafta uzaktan eğitim başlıyor. Ailelerimizin bizimle işbirliği içinde olmaları çok önemli, biz gerekli altyapıyı ulusal ölçekte sağladık; velilerimizin de katılımıyla eğitimi zenginleştireceğiz”  dedi. 23 Mart’tan itibaren uzaktan eğitime geçileceği bildirildi. Üniversiteler de üç hafta tatil edildi.

15 Mart 2020 de Umreden dönen 10 bin 330 kişinin devlet yurtlarında karantinaya alındığı açıklandı. Gençlik ve Spor Bakanlığı, Suudi Arabistan'da Umre seyahatinden dönenleri karantinaya almak üzere Ankara ve Konya'daki yurtlara yerleştirme yapıldığını duyurdu.

16 Mart 2020 de Cemaatle namaz kılınmasına ara verildi. Sinema, konser salonu, düğün salonu, kafe, kahvehane, masaj salonu ve spor salonu gibi mekânlar kapatıldı.

17 Mart 2020 de Türkiye'de Corona Virüsü nedeniyle ilk ölüm yaşandı. Sağlık Bakanı Koca, “Bugün ilk kez bir hastamı kaybettim. Toplumu temsilen en yakın takip eden kişilerdenim. Kendisi 89 yaşındaydı” sözleriyle corona virüsü nedeniyle Türkiye'deki ilk ölüm vakasını duyurdu.

20 Mart 2020 de Tüm özel ve vakıf hastaneleri pandemi hastanesi ilan edildi. Sağlık Bakanlığı: Özel ve Vakıf Hastaneler salgına hizmet edecek dedi.

21 Mart 2020 de 65 yaş üstü kişilere sokağa çıkma yasağı getirildi. Alınan diğer önlemlere göre, askere uğurlama törenleri de yasaklandı. 46 ülkeye daha uçuş yasağı getirildi.

27 Mart 2020 de Yurt dışı uçuşlar tamamen yasaklandı. Şehirlerarası seyahatler valilik iznine bağlandı. Türkiye’de sadece Beştepe Millet Camii’nde Cuma namazı kılındı. Rize’nin Kendirli beldesi ve dört köyü karantinaya alındı. Sağlık çalışanlarına üç ay boyunca görevden ayrılma yasağı getirildi.

30 Mart 2020 de Cumhurbaşkanı Erdoğan “Biz Bize Yeteriz Türkiye’m” adında bir bağış kampanyası başlattı. Erdoğan ulusa sesleniş konuşmasında, milli dayanışma kampanyası başlatma kararı aldığını duyurarak banka hesap bilgileri de paylaştı. Muhalefet halktan para istenmesine tepki gösterdi.

31 Mart 2020 de Belediyelere Bağış Toplama Yasağı İçişleri Bakanlığı, belediyelerin izin almadan bağış toplamasının kanuna aykırı olduğunu belirtti. Belediyelerin bağış hesapları bloke edildi.   Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş, “işini ve gelirini kaybetmiş insanları desteklemek için kullandığımız ve sizlerin de katkıda bulunduğu banka hesapları İçişleri Bakanlığı genelgesi ile bloke edilmiştir. Kimse endişe etmesin! Planladığımız yardımlara devam edeceğiz. Kimseyi aç ve açıkta bırakmayacağız dedi.”

3 Nisan 2020 de 30 Büyükşehir ve Zonguldak’a giriş çıkışlar 15 gün süreyle durduruldu. 20 yaş altı gençlere sokağa çıkma yasağı getirildi. Toplu taşıma, pazar ve market gibi yerlerde maske takma zorunluluğu başladı.

6 Nisan 2020 de Maske satışı yasaklandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan parayla maske satışının yasaklandığını açıkladı. Vatandaşlara PTT aracılığıyla ücretsiz maske dağıtılmasına karar verildi.

10 Nisan 2020 de İçişleri Bakanlığı 11 Nisan itibariyle 30 büyükşehir ve Zonguldak’ta 48 saatliğine sokağa çıkma yasağı uygulanacağını duyurdu. Duyurunun, yasağın başlamasına iki saat kala yapılması üzerine market ve fırınlarda kuyruklar oluştu.

16 Nisan 2020 de İşten çıkarma üç ay süre ile yasaklandı. Kısa çalışma ödeneği alamayanlara ayda 1,177 TL ücret verilmesini sağlayan düzenleme TBMM’de kabul edildi.

23 Nisan 2020 de Tüm ülkede dört günlük sokağa çıkma yasağı başladı. Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı saat 21.00’de balkonlardan İstiklal Marşı söylenerek kutlandı.

29 Nisan 2020 de Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk okulların 31 Mayıs’a kadar tatil edildiğini açıkladı.

4 Mayıs 2020 de Cumhurbaşkanı Erdoğan, kademeli olarak normal hayata dönüleceğini söyledi.

7 Mayıs 2020 de maske satışı tekrar başladı. Tavan fiyat 1 lira olarak belirlendi.

11 Mayıs 2020 de AVM'ler, berber ve kuaförler tekrar açıldı.

18 Mayıs 2020 de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamasına göre, kreşlerin yeniden açılması 15 Haziran'a kadar durduruldu. Eğitim-öğretime devam edilmesi askıya alındı.

23 Mayıs 2020 de Ramazan Bayramı'nda dört günlük sokağa çıkma yasağı başladı.  Salgının başından beri sokağa çıkma kısıtlamasına tabi olan 65 yaş ve üstü kişilere ise Ramazan Bayramı’nın birinci günü 6 saat sokağa çıkma izni verildi.

28 Mayıs 2020 de Cumhurbaşkanı Erdoğan yeni normalleşme kurallarını açıkladı. Kafeler, restoranlar, spor salonları, özel kurslar ve parkların 1 Haziran'da açılacağını duyurdu.  Turistik oteller de yeniden kapılarını açacak işletmeler arasındaydı.

1 Haziran 2020 de şehirlerarası yolculuk kısıtlaması sona erdi. Restoranlar, kahvehaneler, yüzme havuzları, sahiller, parklar ve benzeri alanlar yeniden açıldı.

3 Haziran 2020 de 65 yaş ve üstüne sokağa çıkma yasağı kaldırıldı. Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, devlet okullarının 31 Ağustos'tan itibaren 3 hafta telafi eğitimi yapacağını da açıkladı.

5 Haziran 2020 de Türkiye'de gece yarısı yayımlanan son dakika genelgesiyle getirilen sokağa çıkma yasağını, Cumhurbaşkanı Erdoğan Twitter hesabından yaptığı açıklamayla iptal etti.    “Cumhurbaşkanı olarak, 15 ilimizi kapsayan hafta sonu sokağa çıkma sınırlaması uygulamasını iptal etme kararı aldım. Vatandaşlarımdan, MASKE-MESAFE-TEMİZLİK kurallarına bu süreçte de titizlikle riayet etmelerini önemle rica ediyorum” dedi.

20 Haziran 2020 de Liselere Geçiş Sınavı (LGS), salgın önlemleri altında yapıldı. Sınav süresince sokağa çıkma kısıtlaması uygulandı.

27-28 Haziran 2020 de Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) yapıldı. İki güne yayılan üniversiteye giriş sınavları esnasında sokağa çıkma kısıtlaması uygulandı. Sınav tarihlerinin ertelenmesi için sosyal medyadan gösterilen tepkiler sonuç vermedi.

21 Temmuz 2020 de İçişleri Bakanlığı yayınladığı genelgeyle, Corona virüsü salgını kapsamında çalışma saatlerine düzenleme getirilen ve gece saat 24.00’te kapatılan lokanta, restoran ve kafelerin çalışma süresi kısıtlamasını kaldırdı.

24 Temmuz 2020 de İbadete açılan Ayasofya Camii’nde yüzbinlerce kişinin katılımıyla Cuma namazı kılındı. Bütün uyarılara rağmen sosyal mesafe kurallarına uyulmaması eleştirilere neden oldu. Namaza, Cumhurbaşkanı Erdoğan, TBMM Başkanı, bakanlar, milletvekilleri ve Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından davetiye gönderilen 500 kişi de katıldı. Halkın da Ayasofya bahçesi ve meydanında Cuma namazı için kalabalıklar oluşturduğu görüldü. Bazı kişiler geceyi Sultanahmet Meydanı ve Ayasofya çevresinde geçirerek Cuma namazı saatini bekledi.

4 Ağustos, 2020 de Alman hükümeti, Antalya, İzmir, Aydın ve Muğla illerini, seyahat uyarısının kapsamı dışında bıraktı.

26 Ağustos 2020 de kamu kurumlarında daha önce 22 Mart’ta başlayıp 1 Haziran’da sona eren dönüşümlü, esnek ve uzaktan çalışmaya yeniden izin verildi.

2 Eylül 2020 de içişleri Bakanlığı, daha önce 14 ille sınırlı olan sokak ve köy düğünü, sünnet düğünü, kına gecesi, nişan etkinlikleri yasağının 4 Eylül Cuma gününden itibaren ülke genelinde uygulanacağını duyurdu.

8 Eylül 2020 de ülke çapında meskenler dışında tüm alanlarda maske takma zorunluluğu getirildi. Tüm yeme, içme ve eğlence mekânlarında saat 24.00’ten sonra müzik yayını yasaklandı.

14 Eylül, 2020 de Türk Tabipleri Birliği, her gün kardeşlerimiz, annelerimiz, babalarımız önlenebilir bir hastalık olan COVID-19’dan ölüyor, “Yönetemiyorsunuz, tükeniyoruz” başlığıyla 14-18 Eylül arasını eylem haftası ilan etti.

24 Eylül 2020 de İçişleri Bakanlığı, Corona virüsü salgınında hastalığı ve temas kurdukları kişilerle ilgili doğru bilgi vermeyenlere de hapis cezası verilebileceğini bildirdi.

14 Ekim 2020 de Cumhurbaşkanı Erdoğan, Corona virüsü salgınında halka yanlış bilgi verildiğini söyleyen Türk Tabipleri Birliği’nin yapısını değiştirme kararını ilan etti.

27 Ekim 2020 de Sağlık Bakanlığı, sağlık personeline istifa ve izin yasağı getirildiğini duyurdu.

28 Ekim 2020 de Almanya, 9 Kasım’dan geçerli olmak üzere tüm Türkiye’yi “riskli bölge” ilan etti. Uyarının Aydın, Antalya, İzmir ve Muğla bölgelerine de yönelik olduğu bildirildi. "Riskli bölge" kararı, bir ülkeye seyahat yasağı değil, seyahat uyarısı anlamına geliyor.

11 Kasım 2020 de İçişleri Bakanlığı, Tedbirler Kapsamında ülke genelinde kalabalık caddelerde sigara içilmesini yasakladı. Karara gerekçe olarak salgının solunum yoluyla kolayca bulaşabilmesi gösterildi.

17 Kasım 2020 de Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'de yeniden hafta sonlarında akşam 20.00’den sabah 10.00’a kadar sokağa çıkma yasağı uygulanacağını açıkladı. Okullarda yüz yüze eğitime 2020 sonuna kadar ara verildi. Restoranlarda sadece paket servise izin verildi. AVM’lerin kapanma saati 20.00’ye çekildi. 65 yaş üzeri ve 20 yaş altı kişilere sokağa çıkma kısıtlaması kararlaştırıldı.

30 Kasım 2020m de hafta içinde akşam 21.00 ile sabah 05.00 arasında, hafta sonlarında ise Cuma 21.00’den Pazartesi 05.00’e kadar sokağa çıkma yasağı uygulanacağı açıklandı. 65 yaş üstü ve 20 yaş altı kişilerin toplu taşıma araçlarını kullanması yasaklandı. Cenaze ve nikâhlar 30 kişiyle sınırlandırıldı. AVM’lere HES koduyla girileceği belirtildi.

14 Aralık 2020 de Cumhurbaşkanı Erdoğan yaklaşık 1 milyon 240 bin esnafa üç ay süreyle biner lira hibe yardımı yapılacağını ayrıca büyükşehirlerde 750 lira diğer şehirlerde 500 lira kira yardımı yapılacağını duyurdu. Erdoğan, 31 Aralık saat 21.00’den 4 Ocak saat 05.00’e kadar sokağa çıkma yasağı uygulanacağını söyledi.

16 Aralık, 2020 de çalışan anne-babaların isteği üzerine tam gün hizmet veren anaokullarında yüz yüze eğitim başladı.

Alınan bu kararlarla koca bir yılı tükettik. 2021'e girerken Dünyada milyonlarca insan yoğun bakımdaydı. Bir büyük felaketin olumsuz etkilerine tanıklık ettik.  Birçoğumuz ciddi sorunlar yaşadı ve hâlâ yaşamaya devam ediyor. Yaşlısı genci, çalışanı çalışmayanı milyonlarca insan uzun süre sokağa çıkamamanın şaşkınlığı ve paniği içinde ne yapacağını bilemez oldu. İşini aşını kaybedenlerimiz oldu. Beslenebilmemiz için gereken gıdalara erişimimiz sorun oldu. Ülkenin içine düşürüldüğü ekonomik kriz de işin tuzu biberi oldu. Çalışmak için her tülü riski göze alan çok sayıda insan salgına yakalanarak canlarını verdileri. Sosyal ilişkiler kısıtlandı, birbirimiz kutlayamadık, hastaları ziyaret edemedik, ölülerimizi gömemedik, taziye gidemedik. Geçen bir yıllık süreye rağmen hastalığa kesin çare olacak bir ilaç üretilemedi. Bu durum insanları tedirgin ediyor. Psikolojisi bozulan insanlar oldu. Halende başta 65 yaş üstü insanların hastalıktan korunması için iyi niyetle getirtilen kısıtlamanın çoğunun sağlıklarını bozduğu belirtiliyor. En önemlisi de çocuklarımızın, gençlerimizin eğitimi aksadı.

Ve her gün ülkemizde 200 civarında insan bu pandemiden hayatını kaybediyor. Mart ayından bu yana resmi verilere göre ülkemizde yirmi binden fazla insanımızı yitirdik. Covid-19 salgınının yaşattığı bunca soruna rağmen başta petrol ve enerji bölgesi Ortadoğu ve Kafkaslarda çatışma, kan ve gözyaşları dinmiyor. Ülkemizde kadınların öldürülmeleri artarak devam ediyor. “Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu”, 2020 yılı boyunca Türkiye'de 300 kadının öldürüldüğünü rapor ediyor. Son 40 yıldır ilk defa Aralık ayı hava sıcaklığı mevsim normallerinin 10 derece üzerinde seyretti. Ocak ayıda bu güne kadar ilkbahar havasında geçti. Bu durum, buğday gibi mutlaka soğuk bir dönem geçirmesi gereken ülkemizde ciddi bir sorun oluşturacaktır. Barajlarımızda ki su seviyesi de % 25 ler civarında olup gereken miktarda yağmur ve kar yağışı olmazsa yaz mevsiminin kurak geçmesi kaçınılmaz gibi görünüyor.  Dileyelim Şubat’ta Mart’ta yağışlar başlasın, hasta sayıları ve buna bağlı olarak ölüm oranı da gerilesin, 65 yaş ve üstü insanlarımıza uygulanan yasak ve psikolojik baskı son bulsun ve bütün bu olumsuzluklar 2020 yılında kalsın.