SAYIN DURSUN ERKILIÇ’IN “ASİ YOZGAT İSYANIM” BAŞLIKLI YAZISINA İTHAFEN

Elmadağ Adının Asi Yozgat olarak anılması halk arasında Çapanoğlu’na karşı çıktığı için belirtilmiş olmakla birlikte, resmi olarak bu rivayet belgelenememiştir. Diğer taraftan Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğünde yayınlanan Osmanlıda Yer Adları isimli kitapta Elmadağ’ın eski isimleri Asi Yozgat olarak belirtilmektedir.

Buradaki asi tanımlamasının bildiğimiz başkaldıran veya isyan eden anlamındaki ‘Asi’ farklı olarak vurgulanarak Başbakanlık Atatürk Araştırma Merkezi tarafından yayınlanan 58 sayılı dergideki Ankara’nın Başkent Olduğu Yıllardaki Eğitim, Sağlık ve Sosyal Durum Üzerine’ adlı makalede “Asi” kelimesinin; fayda, yarar, yaralı anlamına geldiği ifade edilmektedir.

Ayrıca TDK tarafından hazırlanan Divanü Lugati't-Türk Dizini adlı eserde;

  Asıg : Fayda, Kazanç ,Kâr.

Asıglıg : Faydalı, Kazançlı olarak tanımlanmakta olup, Atatürk Araştırma Merkezinin yukarda bahsedilen makalesi uyarınca “Asi” kelimesinin’ de buradan türetilmiş bir sıfat olduğu anlaşılmaktadır.

Elmadağ’ın Yozgat adını ilk alışının da Çapanoğlu’nun Yozgat’tan göç edip buraya yerleşmesinden sonra olduğu söylenir. Bahsi geçen olaylar 1840’lı yıllarda yaşanmış; ancak daha önceki yerleşim alanlarının Afyon’un Emirdağ İlçesinden gelenlerce kurulduğu ya da Oğuz Boylarının Anadolu’ya gelişi sırasında aynı boydan gelen bir sülalenin ikiye bölünerek bir kısmının Elmadağ’ı, bir kısmının da Emirdağ’ı yurt  tuttuğu, böylece Elmadağ’da ilk Türk yerleşmesinin bu dönemde oluştuğu ifade edilmektedir.(1071 yıllarına Selçuklunun Türklere kapılarını açmasıyla bazı kavimlerin Ankara ve Kırıkkale çevresine yerleştiği bilinmekte ve bu kavimlerin İran Horasandan geldiği söylenmektedir).

İstanbul Hükümetinin Valisi Muhittin Paşa, Sivas Kongresi yaklaşırken milli heyecanın dalga dalga yayıldığı Anadolu’da Kuvay-i Milliye hareketinin canlanmasını önlemekle görevlidir. Ankara’daki hareketliliği bertaraf etmek amacıyla Çorum’dan Sungurlu’ya oradan Keskin’e geçer ve Ankara’ya giderken Kılıçlar Beldesi yakınlarında ilçemiz ileri gelenlerinden Deli Yusuf lakaplı Kuvvayi-milleyetçi liderliğindeki Elmadağ’lı Kuvvacılar tarafından büyük bir direnişle karşılaşır. Elmadağlı Kuvvacılar, Muhittin Paşa ile çatışarak onu esir alırlar ve Sivas’a, Mustafa Kemal’e gönderirler. Bu durum Mustafa Kemal’in Ankara’ya ayrı bir muhabbet beslemesini sağlar. Sivas’tan sonra Eskişehir’e gitmeyi planlarken fikrini değiştirerek Ankara’ya gider. Elmadağlıların bu hareketi Mustafa Kemal’e bir Ankara sevgisi kazandırdığı gibi, İstanbul Hükümeti kanadının da husumet beslemesine neden olur ve adı “Asi”ye çıkar. Yani “asi” sözcüğünün Çapanoğlu sülalesiyle bir ilgisi olmadığı Elmadağ Belediyesince kayda geçirilmiştir. Lütfen biraz dikkat.

Kaynak: T.C. Elmadağ Belediye Başkanlığı- Elmadağ tarihçe