ASHÂBU’L-UHDÛD (HENDEKÇİLER)

Bu hendekçilerin tarihine baktığımızda şöyle bir gerçekle karşılaşıyoruz: İslam’dan önceki bir devirde müminleri dinlerinden döndürmek için ateş dolu hendeklerde yakarak işkence eden kimseler hakkında Kur’an-ı Kerim’de geçen bir tabir var, o da “ashâb-ı uhdûd”dur.

Uhdûd “uzun ve derin hendek demektir.” Kendilerinden “ashâb-ı uhdûd” diye söz edilen kimselerle, onların işkence ettiği müminler ve bu olayın geçtiği zaman ve bölge hakkında Kur’anda açık ve sarih bir ifade yoktur. Kur’an bu konuyu mutlak bırakmıştır ki, irşat umumî olsun. Yani her asır bu gibi olaylardan ders ve ibret alsınlar. Yani, Büruc Suresinde (85/4-10) çıra ile tutuşturdukları hendeklere Allah’a inandıkları için müminleri atan ve hendeğin etrafında oturup onları seyreden kimselerden lanetle “kahrolsunlar” diye bahsedilmektedir.

Tarih boyunca bu zalimler, müminlerin kalbindeki iman sebebiyle onları yakmaya çalışsalar da asla muvaffak olamamış; bil’akis tel’in edilerek, mağlup ve makhur olarak Kur’anın ifadesiyle lanete mahkum olmuşlardır. Bunların; Yemen’de, Necran’da, Irak’ta, Şam’da, Habeş’te, Mecusî, Yahudî ve bazı krallar tarafından yapıldığına dair rivayetler nakledilmektedir.

Tarih ve tefsir kitaplarında “ashâbu’l-uhdûd” ile ilgili birçok rivayet vardır: İran hükümdarı, nikahları haram olan (özellikle kız kardeşlerle) evlenmenin helal sayılmasını istediği zaman buna karşı çıkan alimleri bir hendek kazdırarak içine attırmıştır. Diğer bir rivayete göre Babil Kralı Buhtunnasr, altından bir heykel yaptırır ve halkı ona tapmaya zorlar, bunu kabul etmeyen Danyal Peygamber (as) ve halkı alevli fırınlara attırır. Bu ve buna benzer zulüm âbideleri insanlık tarihinde çokça zikredilmektedir.

Kur’an-ı Kerimdeki Büruc Sûresinde zikredilen bu kıssa; Ümmet-i Muhammed’in her zaman bu tür vahşetle karşılaşacağını ihtar ve ikaz etmekte olup; müminlerin imanlarında sebat ve sadakat göstermelerini, ehl-i küfrün ve zalimlerin de er geç aynı hendeklerde mukadder bir akibete maruz kalacaklarını ifade etmektedir.

Kur’an; kıyamete kadar bütün insanlığın rehberi olup, hükmü geçerli ve irşadı umumî olan mukaddes ve İlahî bir kitap olduğuna göre, işarî bir manasıyla da günümüz hendekçilerini ikaz ve ihtar ederek, onlara bir sille-i zillet vurup şöyle der: Bu masum milleti, güvenlik güçlerini ve çoluk-çocuğu o hendeklere yerleştirdiğiniz bombalarla şehit etmeniz, sizi layık olduğunuz “Gayya Kuyusuna” atacaktır. Bu da sizin mukadder âkibetinizdir.

08.02.2016