MUHARREM AYI VE AŞURA

Bilindiği gibi “Muharrem” Arabi aylardan bir ayın adıdır. Cahiliye döneminde Araplar diğer üç ayla (Zilkade-Zilhicce-Recep) birlikte bu aya da hürmet gösterir ve bu aylarda savaşı yasaklar­lardı.

Hz. Ömer devrinde bir takvim yapma; gerek insanlar ve ge­rekse devletler arasındaki muameleleri bir tarih ve takvime bağla­ma zarureti ortaya çıkınca toplanan komisyon peygamberimizin Mekke’den Medine’ye hicretini esas alıp bir muharremi hicri tak­vim başı olarak ilan etmişlerdir. Bununla beraber Muharrem ayı­nın kutsiyetine dair bazı rivayetler de vardır.

Mesela: Hz. Ali’ye (r.a.) “Ramazandan sonra hangi oruç eftaldir?” diye soru soran bir kişiye o hazret şunu söylemiştir: “Ben Rasulullah’ ın yanındaydım, aynı soruyu bir adam Allah Resulü’ne sordu. O da ona: ‘Ramazan’dan sonra oruç tutmak istersen mu­harrem ayında tut. Çünkü o şehrullah (Allah’ın Ayı)tır. O ayda bir gün var ki Allah o gün bir kavmin günahlarını affetti. Bir başka kavmin günahını da affedecektir.’ diye cevap verdi.”

Şurası muhakkak ki, zamanlar ve mekânlar içerisinde vuku- a gelen hadiseler sebebiyle kıymet ve ehemmiyet kazanırlar. Bu sebeple, Muharrem ayının onuncu günü yani “Aşure’ye” eskiden beri dikkat çekilmiş ve bir kutsiyet izafe edilmiştir.

Aşure’nin menşei hakkında peygamberler tarihinde epeyce malumat vardır. Onlardan önemli gördüğümüz birkaç tanesine işaret etmek istiyorum.

Söz konusu günde:

1- Hz. Adem (a.s)’in tövbesi o gün kabul edilmiş ve Havva validemizle bir araya gelmiştir.

2- Hz. Nuh (a.s)’un gemisi tufandan sonra Cudi Dağı’nda karaya oturmuş, kendisine inananlar kurtulmuş ve kalan erzaklarını araya getirerek ortaklaşa bir yemek yapmışlar. İşte Müslüman Türklerin “Dini halk geleneğinde büyük önem arz eden aşure on muharremde başlayıp devam eden, konu komşuya dağıtılan özel tatlıya da isim olmuştur.”

Osmanlı döneminde sarayda özel olarak yaptırılan bu tatil bir- ç gün halka dağıtılırdı. Yine Anadolu’da imkânı müsait ailelerce gelenek devam etmiş ve hala canlılığını korumaktadır.

3-İbrahim (a.s.) ateşten, Yunus (a.s.) balığın karnından bugün kurtulmuştur.

4-Yine Musa (a.s.) kavmiyle (İsrail oğullan), Firavun’un zulmünden kurtulduğu için on muharreme, özellikle hem kurtuluş ü hem de ibadet günü olarak Yahudiler çok büyük ehemmiyet verirler. Bugünü özellikle oruçla geçirirler.

Cahiliye çağında da devam eden bu orucu (Aşure) Medine’ye ret ettiklerinde Peygamberimiz, biz de Hz. Musa’nın geleneği- sizden daha çok saygılıyız demiş, ancak onlara benzememek i- muharremin 9-10-11. günlerini oruçla geçirmelerini ashabına tavsiye etmiştir. Ancak Ramazan orucu farz kılınmasıyla bu orucu isteğe bırakmıştır.

10 Muharremin ayrıca İslam tarihi yönünden de büyük bir ö- mi vardır. Zira Hz. Hüseyin’in şehit edilmesinin yıl dönümü- r. O mübarek evladı resulün şahsında bütün şehitlerimize rahmet diler, şefaatlerini talep ederiz. Aynı zamanda onları anarken geleneğimizde olmayan bir takım yanlış davranışlardan da sakın­ıl arını hatırlatırız.

Hiçbir şeyde ifrat ve tefrit uygun değildir.