SILA-İ RAHİM

Sıla-i Rahim: Ana-Baba ve eşler vasıtasıyla tesis edilen akrabalara karşı yakın alaka göstermek, onları ziyaret etmek, görüşmek ve alakayı devam ettirmek anlamındaki bir İslamî ahlak kaidesidir.

Sözlükte: “Bağ ve ilişki” anlamına gelen “sıla” ile “ana rahmi” ve mecazen “insanlar arasındaki soy birliği ve akrabalık bağı manasına gelen rahim” kelimelerinden oluşan bu terimin, ayet ve hadislerde önemli bir yeri vardır.

İslam ahlakında önemli bir yeri olan “sıla-i rahim”; kan ve evlenme yoluyla oluşan akrabalık bağlarını yaşatma, akrabalarla ilişkiyi sürdürme, haklarını gözetme, onlara ilgi gösterme, iyilik ve yardımda bulunma ve onları ziyaret etme şeklinde izah edilmektedir.

İslam âlimleri bu konuyla ilgili ayet ve hadisleri nazara alarak; “sıla-i rahmin farz” ve ona riayet etmemenin de “haram” olduğu kanaatini izhar etmişlerdir.

Konuyla ilgili Allah Rasûlü’ nün (sav), bir kişiye verdiği cevap çok manidardır. Soru şu: “Ya Rasûlallah! Beni Cennete götürecek bir fiil söyler misiniz?” O da: “Allaha kulluk edip O’na hiçbir şeyi ortak koşmazsın; namazını kılar, zekâtını verirsin ve akrabanı gözetirsin.”

Yine bir başka hadisinde de Allah Rasûlü (sav), hangi sadakanın daha faziletli olduğuna dair soruya: “Akrabaya verilendir, çünkü bunda hem sadaka ve hem sıla-i rahim sevabı vardır,” buyurmuştur. Ve yine bazı hadislerde, sıla-i rahmin ömrü uzatacağı ve belaların def’ine vesile olacağı ifade edilmektedir.

Konuyla ilgili, temel İslamî eserlerde yeterli malumat vardır. Benim burada, özellikle bu mevsimde ve Bayramlarda bu konuyu nazara vermemin sebeplerine gelince:

1-Dünyevî, fani ve ufak-tefek meselelerden dolayı akrabalar arasındaki kırgınlıkların giderilerek barışın tesisi ve ziyaretlerin başlamasıdır.

2-Özellikle yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın, tatilden ziyade “sıla-i rahmi” niyet ederek; bu seyahati kutsal bir ubudiyet şeklinde değerlendirmeleri yerinde bir davranış olacaktır.

3- Verilecek zekât, sadaka ve her türlü yardımda en yakın akrabalardan başlanılması da İslamî bir usuldür.

4-Ve yine şu hususu unutmamak gerekir ki; insanların hal ve hatırını sormak çok güzel bir davranış şeklidir. Ancak bu muhabbetin sonunu kuvveden fiile geçirmek gerekmektedir. Yani: Bir ihtiyacın var mı, senin için yapacağım bir şey var mı..? Evet, bu sorular ve verilecek cevaplar; insanı “Rahman ve Rahîm isminin cilvesine mazhar edecektir.”