Araştırmacı yanı olanlar, duyduğu ya da merak ettiği konuları hemen araştırır ve önemli bilgilere, belgelere ulaşabilir.
Kendi adıma eksiklik saydığım ve mahcubiyet yaşamama vesile olan bir hususu anlatmak ve sonra da edindiğim bilgileri paylaşmak istiyorum.
Her Yozgatlı gibi “Asi Yozgat” ifadesini duymuş ama neyin nesidir diye araştırmamıştım.
Kıymetli bir dostumun değerli bir çalışmasını incelerken gördüm ki “Asi Yozgat” çok farklı ve bilinesi özellikleri bulunan tarihi bir sürece, mekana, şahsiyetlere ve anekdotlara sahip.
Anlatayım…
“ELMADAĞ ŞEHRENİGİZİ’
Başkent Ankara’da siyaset ve iş dünyasının bilinen isimlerinden İbrahim Terzioğlu, aynı zamanda şair ve araştırmacı yazardır.
Oğlu Emin Terzioğlu ise Ankara’nın en önemli kültür/sanat buluşmalarının gerçekleştiği, etkinliklerinin düzenlendiği “Emin Antik Kültür Sanat Merkezi”nin sahibi.
İbrahim Bey bu sebeple de kültür/sanat dünyasının göbeğinde bir isim.
İmza attığı çok önemli kitap çalışmaları var.
Bir sohbetimiz sırasında imzalayıp verdiği “İpek Yolundaki Derbent / Elmadağ Şehrengizi” kitabını okumuş olmamın faydasını “Asi Yozgat” konusunda da gördüm.
YÜZYILLAR ÖNCESİNDEN BUGÜNE…
Kitaptaki “Elmadağ’ın Hikayesi”nin girişi şöyle:
“Elmadağ’a ait ilk belgeler, Ankara Şer’iye Mahkemelerinin kayıtlarına göre dört yüz yıl öncesine dayanır. Elmadağ o zaman Ankara Livası’na bağlı mahkeme kayıtlarında Yozgat olarak geçmektedir. İdris dağı ve Elmadağ arasındaki boğazda kurulu bir derbent köyüdür. Daha sonraki resmi mühürlerde adı Asi Yozgat diye görülmektedir.”
YAZININ DEVAMI VAR…
“1700’lerin sonunda Ankara Sancağı 13 kaza olarak bilinmekte bunlardan Kasaba-i Bala ve Çukur Nahiyesine bağlı kayıtlara çoğu kere Asi Yozgat olarak düşmektedir. 1902’lerde Ankara Vilayeti beş sancağa ve 21 kazaya çıkarılıyor. Asi Yozgat Ankara Merkez Sancağına bağlı Bala kazasının bir köyüdür. Köyün ilk yerleşim alanları bugünkü Yenipınar, Yenimahalle ve Yenidoğan mahalleleridir.”
MÜHİM BİR ANEKDOT…
“Asi Yozgat isminin öteden beri anlatıla gelen bir rivayeti vardır. Yozgat Sancağında Çapanoğlu lakabı ile ünlü bir bey yaşarmış. Arazilerini ve mallarını günden güne büyüten Çapanoğlu adamlarını bu köye gönderir. Ahaliye kendi beylik buyruğuna girmelerini ister ve buraya yerleşmeyi planlar. Planladığı gibi de köye yerleşir. Zaman içinde halktan altından kalkması zor vergiler almaya başlar.
Köy halkı Türkmen Yörük aşiretidir. Haksızlığa dayanamaz Beyin adamlarını bir güzel döverler ve sözcülerini katırın gerisine bağlayıp gönderirler. Bu gözü pek direnişi gören akıllı
ağa pabucun pahalıya mal olacağını anlar. Civar köylerdeki otoritesinin de sarsılmasını istemediğinden “bu ne asi adamlar, bırakın bu asi adamları” diyerek köyden elini eteğini çeker.
O günden sonra köyün adı Asi Yozgat olarak anılmaya başlar. Köye Yozgat adını da yerleşirken veren Çapanoğlu, Asi adını da ayrılırken vermiştir.”
(İpek Yolundaki Derbent / Elmadağ Şehrengizi, İbrahim Terzioğlu, 2. Baskı, 2014, Ankara, Sf: 13)
PAYLAŞMAMIN SEBEBİ…
“Asi Yozgat” ile ilgili bu bilgileri 60 yaşından sonra öğrenince kendime isyan ettim!
Kendinize isyanı önlemek için de sizlerle paylaşmak istedim…
