ARAMAK VE BULMAK

Güncel bir konu. Karadeniz’de zengin doğal gaz bulundu. Doğal gaz 1923’te cumhuriyetin 100.yılında kullanılmaya başlanacak. “İnşallah!” diyelim. Vatana, millete hayırlı olsun.

.Doğal gazın bulunmasından sonra mânâsı derin mi derin(!) bir söz sıkça kullanılır oldu. Şu özdeyiş: “Aramakla bulunmaz ama bulanlar arayanlardır.” Beyazıd-ı Bistami mi söylemiş, Mevlana mı? Yoksa Yunus Emre mi? Kim söylerse söylesin. Bana göre bu söz pek de öyle derin anlamlı değil. Nedenine gelince. Bu, yapı bakımından bağlı bir cümle. “Ama” bağlacı anlam yönünden ilgili iki cümleyi bağlamış. İlk cümle“Aramakla bulunmaz.”peşin hükmünü ifade ediyor.

*

Niçin aramakla bulunmasın? Aramayalım mı? Aramadan bulmak mümkün mü? Bulma ümidi, arayanın gönlünde bir mum alevi gibi ışıl ışıl yanmalı, hiç sönmemeli. Umutsuzluğa kapılmadan aramalı insan. Erinde gecinde maksuduna ulaşır arayan.

İkinci cümle “Bulanlar arayanlardır.” Yargısını anlatıyor. Çok doğru. Bulanlar arayanlardır. Öyleyse bulmak için aramak lazım. Öyle “Aramakla bulunmaz.” deyip işin içinden çıkmak yok.

Bütün keşif ve icatlar aramanın sonucudur. Haksız mıyım?

*

Gerçi yaygın bir söz var halk arasında:” Aramakla bulunmaz. Meğer ki rasgele!” derler. Çok ararsın, bulamazsın. Tam aramaktan vaz geçeceksin. Bir de bakmışsın ki aradığın önünde. Rasgelmesi de böyle bir şey işte. Aramazsan rast getiremezsin.

Yine derler ki: “Arayan belasını da bulur, Mevlasını da…” Doğru değil mi? Arayan bulur, Aramakla bulunur.

*

Haaa, o zaman yukardaki sözü şöyle söylesek :

“Aramakla bulunur. Bulanlar arayanlardır.”

Ya da "Aramakla bulunur. Arayan bulur.

*

Nasıl, taşlar yerine oturdu değil mi? İlle arayacaksın. Bulmak için ter dökeceksin. Aramakla bulunur kardeşim.

*

Bir Samsun türküsü şöyle başlar:

*

“Sular durulur derler

Güzel sorulur derler

Yâri gönlünde ara

Arayan bulur derler”

*

Yâri gönlünde ara. Uzaklarda arama. Arayan bulur ey can!

Bir Yozgat türküsünde de bağrı yaralı âşık segiliye şöyle seslenir:

*

“Arayıp gezerken benim bulduğum

Seni seven senden nasıl ayrılır

Gece gündüz hayaline yeldiğim

Hayallerin benden nasıl ayrılır”

*

Eyvallah ey dost! Nazlı yârin hayali bile cihanlara bedeldir. O sebepten:

*

“Hayaliyle tesellidir gönül meyli visal etmez

Gönülden taşra bir yâr olduğun âşık hayal etmez” demiş Fuzuli.

*

Vesselam!