CEVİZLİK

Ceviz Ağacı'nda Abdulkadir Çapanoğlu anlatmış cevizi. Ceviz ağacı Nazım Hikmet 'in ünlü şiirini hatırlatır bana. Koca şair arandığı sıralar. Yakalanırsa tutuklanacak. Sevgiliyle kavilleşmiştir. Gülhane Parkı'nda buluşacaklardır. Nazım erken gelir kavil yerine. Bir ceviz ağacının altında beklemeye başlar.Polisin geldiğini farkeder. Ceviz ağacına tırmanıp saklanır. Tam o sırada sevgili de gelir. Polisler Nazım'ı bulamazlar. Sevgili de biraz bekleyip oradan ayrılır. İşte Nazım o ünlü şiirini bu olay üstüne yazar:
"Ben bir ceviz ağacıyı Gülhane Parkı'nda
Ne sen bunun farkındasın, ne de polis farkında."
.
Ben, bir de folklor penceresinden bakacağım cevize.
Bizim ellerde bir türküdür söylenir. Adnan Türközü'den alınma bir Kayseri türküsüdür:
"Ceviz oynamaya gelmiş odama
Nişanlın da bu mu derler adama
Dayanamam senin kara sevdana
.
Aman aman olmuyor
Eş eşini bulmuyor
Kara yağız genç oğlan
Niye gönlün olmuyor"
.
İlk dörtlük olayı seriyor orta yere. İki nişanlı olayın öznesi. Nişanlılardan erkek olanı daha oyun çocuğu. Ceviz oynuyor yaşdaşlarıyle. Tutmuş nişanlayıvermişler. Nişanlısı gelinlik çağında bir genç kız. Nişanlı görmeye geliyor bizim oyun çocuğu. Cebinde cevizleriyle. Nişanlısı ilgi bekliyor. Tatlı sözler duymak istiyor. Bizim oyun çocuğunun iyi bildiği bir şey var. Ceviz oyunu. Diyor ki nişanlısına:
-Ceviz oynayalım mı?
Genç kızın dünyalar başına yıkılıyor. Ama ne yapsın? Katlanmaktan başka çaresi yoktur. Bir süre sonra seferberlikte askere alıyorlar küçücük yarini. Genç kız kahroluyor.
.
Kayseri'den Sarıkamış'a uzanalım. Bir Sarıkamış türküsüne kulak verelim. Bir oyun türküsüdür. İkilik biçimindedir. İlk ikilik ve bağlantı ikiliği şöyledir:
"Dağda keserler cevizi
Hanıya gelinin çeyizi
.
Vallahi tatlı ballıyam
Billahi tatlı ballıyam"
.
Bizim Oğulcuk'ta Yonuz'un cevizi çok meşhurdu. Yonuz'un bağında kim bilir kaç asırlık bir ulu ağaç. Dibinde derin uykulara dalmalar. Ceviz gölgesi pek serin ve koyu olur. Uykusu da ağırdır. Sülfür gazı salgılarmış ceviz. Ona sebep gölgesi ağır olurmuş. Orasını bilemem de bir atasözünü iyi bilirim: "Dut gölgesi, it gölgesi; söğüt gölgesi, yiğit gölgesi; koz gölgesi, kız gölgesi."
Burada "koz"un ceviz olduğunu belirtmeliyim. Koz (ceviz) gölgesine övgü dizmiş atalar. Onların da bir bildiği vardır arkadaşlar.
.
Gelelim cevizliğe. Cevizlik bizim Oğulcuk'ta bir yer adıdırGırgı (Kırgı)'nın altında bir mevki. Bir tek ceviz ağacı yok burada.Ama adı Cevizlik.
Adı lazım değil bizim Oğulcuklu'nun biri bir başka köyden evlenecek. Dünürcüler gitti. Damat adayı da beraberlerinde. Geçim...Medarı maişet konuşuluyor. Bizim damat adayı diyor ki laf arasında:
-Bizim cevizliğimiz var.
Allah yazmış. Hayırlı iş oldu. Gelin geldi komşu köyden.
Bir süre sonra gelin dedi ki:
-Herif, cevizliğe gidek.
Geldiler. Bir kuru tarla. Bir tek dikili ağaç yok.
-Aha bizim cevizlik burası, dedi bizim Oğulcuklu.
Kadıncağız şaşırmış:
-Böyle cevizlik mi olur herif?
-Vallaha ben de bilmiyom avrat. Eskiden belli biz buruya "Cevizlik" dirik.
Lafı epeyce uzattık değil mi? Öyleyse hadi bana müsaade...

19.10.2017