GAM YÜKÜNÜN KERVANI

Muzaffer Sarısözen’in derlediği bir türkü Gine Gam Yükünün Kervanı Geldi. Türkü Sivas Divrik yöresine ait. Nuri Üstünses’ten alınma. Muzaffer Sarısözen notalamış. TRT Repertuvarında 1581 numarayla kayıtlı. İki dörtlükten oluşuyor.Ölçüsü 4/4. Biz Muzaffer Sarısözen’in derlediği TRT Repertuvarında kayıtlı türküye bir göz atalım: 

 “Gine gam yükünün kervanı geldi 

Çekemem bu derdi de yavrum bölek seninle 

Eremem Lokman'a çaresiz kaldım 

Çekemem bu derdi de yavrum bölek seninle 

Bağımıza gazel düştü güz oldu 

Geçti bu vakitler anam hemen tez oldu 

Derdim bin bir iken bin beş yüz oldu 

Çekemem bu derdi de yavrum bölek seninle” 

. 

Dostlarım, bu türküyü Muzaffer Akgün’den dinlemelisiniz. Hakikaten türkünün hakkını veriyor Muzaffer Akgün. 

Türküde aşk elinden gam ve gussaya düşen çaresiz âşığın yakınması, sevgiliye yalvar yakar oluşu dile gelip tele dolanıyor. Diyor ki çilekeş sevdalı: “Çekemem bu derdi bölek seninle” . Peki sevgili buna nasıl bir karşılık vermiş olabilir? Âşığın haline acıyıp derdine ortak olmuş mudur? Hayır, olmamıştır. Eğer olsaydı çileli âşığın bin bir derdi, bin beş yüz olmazdı. 

Türkü Deli Derviş Feryadi’nin bir şiirinden alınma. Söz uzayacak ama  şiirin aslını yazayım. Bakın şiirle nasıl oynanmış? Gözlerinizle görün: 

. 

“Bugün gam yükünün tüccarı geldi  

Çekemem bu derdi bölek seninle  

Seni seven âşık sararıp soldu  

Çekemem bu derdi bölek seninle  

Yine gam yüküne tüccar ben oldum 

Bulmadım Lokman’ı arada kaldım 

Medet mürvet dedim kapına geldim 

Çekemem bu derdi bölek seninle 

Seherde okunur allahüekber  

Duyunca titirer ol bab-ı Hayber  

Selman’ın carına yetişen Hayder  

Çekemem bu derdi bölek seninle  

Gerçek âşık gafletinden uyanır  

Muhammed’in gülü ile boyanır  

Ancak bu cefaya Eyüp dayanır 

Çekemem bu derdi bölek seninle 

Bağımıza gazel düştü güz oldu 

Geçti giden günler ömür az oldu 

Feryadî’nin yaraları yüz oldu 

Çekemem bu derdi bölek seninle" 

Bir türküye bakın. Bir de bu şiire. Dilden dile türkü nasıl söylenegelmiş ve ne şekil almış, görün. 

Noktayı koyacaktım. Bir hususa da değinmem gerek. Bu türkünün notasını araştırırken bir kayda rastladım. TRT Türk Sanat Müziği Repertuvarında 11464 numarayla bu türkünün kayıtlı olduğunu gördüm. Nota Tashih ve Araştırma Kurulu’nda geçmiş bu çalışma. Şöyle kaydedilmiş türkü:  

Uşşak türkü 

Yine Gam Yükünün Kervanı Geldi 

Söz: Feryadi 

Ölçü: 2/4 

Usûl: Nim sofyan 

Ben bu ezginin TRT Repertuvarında hem halk müziği, hem de sanat müziği olarak ayrı ayrı kayıtlı olduğunu gördüm. Sözler aynı. Sadece  Muzaffer Sarısözen derlemesindeki “Gine” sözcüğü, sanat müziği kaydında “Yine” olmuş. Bir de ölçüde Muzaffer Sarısözen 4/4’lük ölçüyü, sanat müziğinde 2/4’lük ölçüyü tercih etmiş.  

İşte böyle dostlarım.