HIRKA’YA AĞIT

Çıkınağıl’da başladım bab-ı hükümette göreve. İlk göz ağrım Çıkınağıl. Seksenden sonra Çıkınağıl oldu Evren. Hem de beldelikten ilçeliğe terfi etti. Bir ara gazetede gördüm. Evren asıl kimliğine rücu edecekmiş. Tekrardan Çıkınağıl çağrılacakmış. İsabetli olur.

Çıkınağıl’da üç yıla yakın çalıştım. Bir de araştırmam var: Çıkınağıl’da isimler(lakaplar),iyileme sözleri,kargışlar(beddular) üstüne. Yayına hazır bir köşede bekliyor.

Eski Çıkınağıl’ı Hirfanlı Barajı yutmuş. Barajın suları Çıkınağıl’ı yok etmiş. Çıkınağıl, baraj gölünün kenarında güvenli bir bölgeye taşınmış. Yeni yerleşim planlı,düzenli. Parselasyon mükemmel. Geniş caddesi, geniş avlulu evleri,intizamlı sokaklarıyla Çıkınağıl alt yapısı sağlam bir beldeydi. Son durumunu bilmiyorum.

Aynı Çıkınağıl gibi Hırka’yı da Yamıla (Yamula) Barajı yuttu. Yamıla Barajı da Hirfanlı Barajı gibi Kızılırmak üstüne yapılı.

Ne kadar söylesek boş. Bu iki baraj iki köyü sularıyla kapladı. O suların altında yaşanmış hayatlar kaldı. Anıları,oraların yazılmamış tarihini,evleri,geçmişlerin yattığı mezarları Kızılırmak’ın suları sildi süpürdü. Çıkınağıl üstüne yazılmış ağıt var mı? Bilmiyorum. Ama Hırka üstüne bir ağıt yakmış ki Selma Özdemir dinlerken hüzün kaplıyor içinizi. Selma Özdemir, kucağında torunu. Bir söylüyor. Eski Hırka’yı, Yamıla Barajı’nın boğduğu Çokgöz’ü, Çokgöz’ün aşağısındaki İn’i anımsıyorsunuz. Erkilet üstünden Kayseri’ye giden yolun yokluğu yüreğinizi sızlatıyor. Selma Özdemir: “Gelmez olsun böyle baraj / Yamıla’dan geçti Hırka yolu” diyor. Suların ayırdığı Kızılırmak’ın iki yakasını birleştiren Çokgöz yok olmuş. Baraj su tutarken Yamıla (Yemliha)’dan yukarı doğru yavaş yavaş havzayı doldurmuş.Eski Hırka’yı yalayıp yutmuş.

Sözü daha fazla uzatmayalım. En iyisi biz Selma Özdemir’e kulak verelim. Bakın Selma Özdemir yok olan Hırka Köyü’nü, köyle birlikte suların yuttuğu bir kültürü nasıl anlatıyor:

“Gızılırmak oldu deniz
Hırka’da geziyor domuz
Gelmez olsun böyle baraj
Gızılgaş oldu yurdumuz
.
Boyra’nın dibinden baktık
Dölek Gaşal’e göz attık
Gelmez olsun böyle baraj
Ulu camileri yuttu
.
Dolu desti su mu aldı
Hırka Köyü yurtta galdı
Gelmez olsun böyle baraj
Avukatlar para (haraç) aldı
.
Şu barajı daşırdılar
Göğden göğe aşırdılar
Gelmez olsun böyle baraj
Birbirine düşürdüler
.
Kimi Ali kimi Veli
Para aldılar dolu dolu
Gelmez olsun böyle baraj
Yamıla’dan geçti Hırka yolu
.
Uzun dağlar, bizim dağlar
Baraj gelmiş yolu bağlar
Gurban olam Gurşunlu’ya
Salmanlı’da evliyalar
.
Hem ağladım hemi güldüm
Akan göz yaşımı sildim
Olmaz olsun böyle baraj
Hırka idi benim yurdum
.
Aziz dostlar! Yukardaki yedi dörtlük 8’li hece ölçüsüyle kurgulanmış. Dört dörtlük de on birli hece ölçüsüyle söylenmiş. Şimdi onları sıralayıp noktamızı koyalım:

“Baraj geldi gapımıza dayandı
Mazerlerde yatanlar da uyandı
Olmaz olsun böyle baraj
Yolu elimizden aldı
.
Hırka’nın önü Boyralı’ya bakıyor
Ortasından Gızılırmak akıyor
Baraj dolmuş evimizi yıkıyor
Yandım baraj yandım senin elinden

.
Garma gazanının ağzı söküldü
Bütün köylü Gayseri’ye döküldü
Para alanlar aldı da
Almayanların boynu büküldü
.
Yüce dağ başında tütün tütüyor
Sarı tiken ellerime batıyor
gelmez olsun böyle baraj
Hırka’da evliyalar yatıyor”

26.02.2014