SOĞOGGUYU(!)

Soğogguyu derdik. Nedir soğogguyu? Bilen bilir de bilmeyenler için açıklamamız lazım. Bu bir birleşik. Bir sıfat tamlaması. Açılımı: Soğuk kuyu. Bu tamlama bir isim olmuş. Hem de aktarma yoluyla öyle bir nesneye ad olmuş ki gülümsetiyor insanı.
.
“Soğuk kuyu” bizim Oğulcuk ağzında “Soğogguyu” söylenir. Neyin adı soğogguyu? Bir çeşit lastik ayakkabının. Bu lastik ayakkabı yazın ayağı yakar, terletir. Kışın da çok soğuk tutar. Üşütür, dondurur. Her halde kışın çok soğuk tutması yüzünden “Soğogguyu” demişler bu lastik ayakkabıya.
.
Ben çocukluğumda soğoguyu giydim. Yazları baş açık, ayak yalın geçti benim çocukluğum. Kışları yalın ayaklarımızı soğogguyu lastik kardan çamurdan, yaştan yağmurdan korurdu. Soğuk tutması kimin umurunda. Ayaklarımız ıslanmazdı ya o bize yeterdi.
.
Büyüklerimiz “Mes lastiği” derlerdi, mes üstüne giyilen çeşit ayakkabıya. Bu lastikler mesle birlikte giyildiği için “mes lastik” de denirdi. Tabanı burnuna kadar genişçe, üst kısmı açıktı. Gıslavet veya cızlavet markalıyd bunlar.
.
Değerli dost Abdulhakim Eren, Andırın’da bir ayakkabı dükkanının önünde görmüş soğogguyu ayakkabıyı. Artık vitrin süsü olmuş soğogguyu demek ki. Bu öyle bir soğogguyu ki çocuk mezer (mezar)i gibi. Çocuk mezeri gibi tabiri bizim oralarda büyük ayakkabılar için kullanılır. Böyle bir benzetme yapılır efendim. Abdulhakim Eren 44 numara giyiyor. Koymuş ayağını soğugguyunun yanına, görüntülemiş. Kendi ayakkabısı küçücük kalmış soğugguyunun yanında
..
Bizim Osman da bağda iş ayakkabısı olarak bir çift soğogguyu kullanıyor. İş yapacağı zaman:
-Hele şu pirelli p 4’leri bir giyeyim, diyor.
Allah allah! Biz soğogguyuyu biliyorduk da bu pirelli p 4 de nerden çıktı?
.
Bir tarihte Kırşehir Halk Oyunları Ekibi Elazığ’a geldi. Halk oyunları ekibinde oyuncular Kırşehir’e özgü giysilerle donanmış. Ayaklarındaki ayakkabılar soğogguyu. Kaşık ekibinde Mucurlu Ali de var. Şakacı, hazır cevap. Şeytan tüylü. Hiçbir lafın altında kalmaz. Lafı sözü de batmaz. Mucurlu Ali, kaşık havalarında oldukça mahir. Öyle bir oynuyor ki izleyenler mesti hayran oluyor.
.
Elazığ’da gösteri bitmiş. Mucurlu Ali sahne gerisinde tatlı yorgunluğun rehavetinde. Bir Elazığlı geldi yanına. Kutladı Mucurlu Ali’yi. Övgü dolu sözler söyledi. Mucurlu Ali’nin ağzı kulaklarında.
Biz burada sözü Mucurlu Ali’ye bırakalım:
-Elazığlı, sözlerini şöyle bağladı, diyor Mucurlu Ali:
-Goğnüne gurban olduğum Gırşeherli. Şu ayaggabılarını vir de bi resim çekiniyim.
Mucurlu Ali güldü. Hemen soğogguyuları çıkarıp Elazğlı’nın eline tutuşturdu:
-Sana gurban ossun bir çift soğogguyu. Ben Gırşeher’de yinisini alırım.

05.04.2017