URGAN DÖVME

Babam, yetmişli yıllarda imamdı Alibar’da. Alibar, Şefaatli’nin küçük bir köyü. Şefaatli’ye 12 km. mesafede. Adını Türkmen oymağı Alibar’dan almış. Alibar’ın ismini değiştirmişler. “Çaydoğan” koymuşlar? Niye ola ki?


Benim de çok gidip gelmişliğim vardır Alibar’a. Fakılı’dan binerdim trene. Cılbak’ta inerdim. Cılbak, Kanlıca’dan sonra gelen istasyondu. Ha, Cılbak şimdi Sarıkent olmuş. Bunu da belirteyim. Cılbak’tan Alibar’a tabana kuvvet tabanvayla giderdim.

O yıllarda kalabalıktı Alibar. Ama asri gurbet Alibar’ı da eritmiş. Yıldan yıla nüfusu azalmış. Köyün nüfusu 137’ye düşmüş. Köydeki ilkokul, sağlık ocağı kapanmış. Genç nüfus, terk etmiş Alibar’ı.

Alibar; 3 banka müdürü, 1 subay,10 civarı astsubay ve uzman erbaş, 25’ e yakın öğretmen, 25’ e yakın komiser, polis, 6 civarı doktor, 10’ a yakın hemşire, 70 civarında da diğer memur çıkarmış. Şimdi buraya dikkat isterim! Alibar sitesinden öğrendiğime göre Alibar’dan hiçbir örgüt yanlısı çıkmamıştır. Aferin!


Alibar’da bir “Urgan dövme” hikâyesi vardır ki akıllara ziyandır. Anlatılagelir.

Bu hikayeyi anlatacağım anlatmasına da önce şu “urgan” üzerinde durayım. Nedir urgan? Urgan, bir çeşit halattır. Keten, kenevir liflerinin bir araya getirilip bükülmesiyle yapılan kalın ve kuvvetli ip. Peki urgan dövme ne ola ki? Şimdi başlayabiliriz urgan dövme hikayesine.


Zamanın birinde mevsim kış, vakit akşam. Daha Alibar’da elektirik melektrik yok. Ortalık zifiri karanlık. Köy odasında toplandı Alibarlılar. Söz demini aldı. Muhabbet ediliyor. Bu sırada birisi geldi köy odasına. Nefes nefese kalmış. Soluğunu tepesinden alıyor:

-Aman gomşular, kuve evran geldi. Gopun, şunu öldürek!

Evran; ejderha, büyük yılan demek. Köylü koşuştu. Haberi getirenin gösterdiği yerde yılan gibi kıvrılmış bir nesne. Evran? O karanlıkta başladılar taş ve sopalarla vurmaya. Evran(?) vurdukça zıplıyor. Ama o darbelerden sonra hareketsiz kalıyor. Sabah tan yeri ağarana kadar vurdular. Alacakaranlıkta yerdeki cisim seçilir gibi oldu.

Köylülerden biri dedi kİ:

-Durun la! Durun!.. Yiter gayri. Bak evran keçeledi.

Baktılar ki sabaha kadar evran diye vurdukları kalın bir urgandır. Urganı döve döve keçeye çevirmişlerdir. Ama yine de döve döve keçeleştirdikleri nesnenin “urgan” değil “evran” olduğu kanısındadırlar. “Evran dövme” zaman içinde aslına dönmüş ve “Urgan dövme” olmuştur.

Her yıl ağustosta “Urgan Dövme Şenlikleri” yapılmaktadır Alibar’da. Şimdiki adıyla Çaydoğan’da. Haber verilirse bu şenliklere katılmayı çok isterim doğrusu. Alibarlılar’la buluşup muhabbet etmeyi gönülden arzularım.

01.02.2017