ÇOK ÖNEMLİ SORUN BUNLAR

Yozgatın yıllardanberi süregelen 4 büyük temel sorunu giderek büyümesi nedeniyle acilen çözüm bekliyor.

Evet,4 önemli sorundan bahsediyorum.
Neler mi bu sorunlar ?
Bir kez daha hatırlayalım.

Bunların en önemlisi ,en tehlikelisi son yıllarda giderek yoğunlaşan göç sorunu.
İkincisi; “otomobil” patlaması nedeniyle kent içi trafiği adeta kilitleyecek boyuta ulaşan otopark sorunu.
Üçüncüsü; çeyrek asırdır kentin en merkezi alanında lekeli bir fotoğraf gibi duran eski sanayi sitesinin çirkin görüntüsü..

Dördüncüsü ise yaklaşık 30 yıldanberi kent içine şehir içme suyunu dağıtımını sağlayan ama kanserojen madde içerdiği için Yozgatlı’nın sağlığını tehdit eden “aspes” sorunu.
“Yozgatın başka sorunları yok mu ?”diyenleriniz olacak.
O kadar çok ki..

Sayın sayabildiğiniz kadar..
Ve ne hazindir ki;Yozgatın sorun gündeminin ilk sıralarında yer alan bu 4 mesele adeta çözümsüzlüğe terk edilmiş durumda..

Yozgat’ın iktidar temsilcileri, yerel yöneticileri,yerel meclisleri,yerel dinamikleri ve cümle yerel sorumluları ..
Kim bilir belki de bahsettiğim sorunları ‘Aspes’ hariç diğerlerini sorun olarak görmüyor veya kabul etmiyorlar. Belki de onun için umursamıyorlar.

Ak Parti hükümetlerinin değişmez Bakanı, Cumhurbaşkanımız sayın Erdoğan’ın gözdesi hemşehrimiz Adalet Bakanı sayın Bekir Bozdağ, sanki sadece Türkiye milletvekili gibi yoğun biçimde Türkiyenin meseleleriyle meşgul.. Muhtemelen bu nedenle Yozgat’n temel sorunlarına ayıracak zaman bulamıyor
Ya Yozgat’ın AKP’li vekilleri..

Elbette her ikisi de Ankarada Yozgata bir şeyler kazandırmanın çabası içindeler ama yine de sayın Bozdağ’ın gölgesinde parlamenterlik yapmanın sıkıntısını ve etkisizliğini yaşıyorlar.
Devletin ve hükümetin temsilcisi Yozgat Valisi sayın Abdulkadir Yazıcı, yeni “Hükümet Konağı”,”Spor Vadisi” ve “Valilik bahçesinin duvarı” gibi sözünü ettiğim mes’elelere göre, fantezi sayılabilecek işlerden fırsat bulup Yozgatın temel sorunlarıyla meşgul olamıyor !

Yozgatın yeni Belediye Başkanı Dr. Arslan , büyük iddialarla geldiği yeni dönemde kentimize çok yönlü hizmet vermenin yoğun çabasında..”Aspes” sorununu çözme kararında ama sanayi sitesinin çirkin fotoğrafını yargı kararlarını beklemek üzere şimdilik bir kenara koymuş durumda.
Yozgatın yerel dinamikleri mi ?

Çorumlular bilboardlara koydukları kocaman afişlerde “Biz Çorumluyuz..Birbirimizden sorumluyuz “diye anlamlı mesajlar sunarken bizim Yozgat’ın yerel dinamikleri de temel sorunlara karşın duyarsızlıklarının ve tepkisizliklerinin yanı sıra hala bitmek nedir bilinmeyen kısır çekişmeleriyle bir anlamda “Biz Yozgatlıyız..Birbirimizle sorunluyuz” demeye devam etmekte.

GELELİM BU ÇOK ÖNEMLİ SORUNLARIMIZIN BOYUTLARINA

1-HIZLANAN GÖÇ:

Yozgat’ın 1 numaralı sorunu tartışılmaz bir gerçektir ki;hızı giderek artan ‘göç’olgusudur..
Bilindiği üzere, 2000’li yılların başlarında 680 bin dolayında olan Yozgat’ın nüfusu 2013 yılının sonunda 441 bine düştü.

Her yıl yaklaşık 11 bin vatandaşımız, ardına bakmadan memleketini terk-i diyar etmekte.
Bugün gazetemizde yayınladığımız TÜİK’in Yozgata ilişkin göç rakamlarını dikkatle okursanız göç sorununun Yozgat’ı nasıl erim erim eritiğini görürsünüz.

Türkiye İstatistik Kurumunun verilerine göre,Yozgat’n il nüfusu 2014 sonunda yaklaşık 430 bine ,Cumhuriyetin kuruluşunun 100.yılı olan 2023’de de maalesef 306 bine düşecek.
Yozgat ,Çankırı’nın bile göç aldığı Orta Anadoluda ve Türkiye genelinde yoğun göç trafiği ile adeta göç şampiyonu..

Yozgat’ta özellikle son yıllarda istihdama ve üretime yönelik yeni yatırımlar gerçekleştirilemediği için yeni iş alanları açılamamakta..
Küçük esnaf ,yaşadığı ekonomik sıkıntılar yüzünden kepenk indirmekte.
Ve daha diğer sebeplerle Yozgatta göç sorunu dozunu ve hızını artırarak büyümekte.
Yozgat’ta yine son zamanlarda işsizlik ve göç sorunu had safhaya ulaşmasına rağmen hiçbir sorumlu,yetkili veya ilgili bu soruna karşı hiçbir radikal proje üretememekte...

2-OTOPARK SORUNU :

Yozgat’ta özellikle son yıllarda kent merkezinde trafiğe giren araç sayısında kelimenin tam anlamıyla “patlama”yaşanıyor.
Bu arada kentimizde son yıllarda trafiğe giren lüx otomobil sayılarının giderek artması da hayli dikkat çekiyor. Köylerde de son model traktörlerin çoğaldığı gözleniyor.
Edindiğim bilgilere göre,Yozgat’ta il düzeyindeki araç sayısı 121 500’e, Merkez ilçede yaklaşık 29 000’e yükselmiş.. Kent merkezindeki araç sayısı ise 06 ve diğer bazı şehir plakalarını taşıyanlar hariç yaklaşık 24 bin dolayında..

Türkiye genelinde 7,5 kişiye bir araç düşüyor. İstanbul’da her 6,4 kişiye, Ankara’da her 4,5 kişiye 1 araç düşüyor.
Ya Yozgat’ta ?
İl düzeyinde her 3,6 kişiye,kent merkezinde de her 3,3 kişiye bir araç düşmekte..

Yozgat,Türkiyenin araç enventarında hayli zengin bir il durumunda..
Yozgat trafiğine her yıl il düzeyinde ortalama 4500, kent merkezinde de 1000’den fazla araç giriyor.
Yozgat kent merkezinde 2020 yılında araç sayısının yaklaşık 32 bine ulaşması bekleniyor.Bu da demek oluyor ki ;cadde ve sokakları dar ,bulvarı ve otoparkı çok az olan şehrimizde otopark sorunu önümüzdeki yıllarda daha da çıkmaza girecek.

Yozgat Valiliğinin,Belediyenin ve İl trafik Komisyonunun yıllardanberi kentin otopark sorununa karşı acil önlemler almaması konusu da Yozgat’ın ne denli sahipsiz bir kent olduğunun somut örneğini oluşturuyor.

3-YOZGAT’IN ÇİRKİN YÜZÜ:

79 bin nüfuslu Yozgat kent merkezinin en çirkin yüzü hiç şüphe yoktur ki; eski sanayi sitesinin virane görüntüsüdür.
Fotoğrafını gördüğünüz 60 bin metrekarelik alanda Yozgat’ın ilk kentsel dönüşümünün uygulanacağı eski sanayi sitesinin enkazı sanki bir inşaat çöplüğünü andırıyor.
Üstelik şehrimizin kıyısında ,köşesinde değil, hem de E-88 karayolu güzergahında tıpkı bir ayıp fotoğrafı gibi duruyor.

Ben şahsen bir Yozgatlı olarak bu fotoğrafı gördükce utanıyorum.
Ya bu fotoğrafı otobüsün penceresinde seyreden yabancılar ,’Yozgat için ne düşünüyor ?’diye doğrusu çok merak ediyorum.
Geçen yıl Çevre ve Şehircilik Bakanı ile Adalet Bakanımızın yıkım çalışmalarını törenle başlattığı sanayi sitesinde planlanan kentsel dönüşüm projesi bazı hak sahiplerinin itirazları yüzünden yine sürüncemede kaldı.

Toplam 636 daire ve 96 işyerinin sosyal donatıları ile 100 milyon liraya inşa edileceği bildirilen “Tuğra”adlı Yozgatın ilk kentsel projesi diyebilirim ki; yeniden kaderine terk edildi.
Türkiyenin hemen hemen her vilayetinde başlatılan kenstsel dönüşüm projeleri hızla tamamlanırken Yozgatın ilk kentsel dönüşüm projesinin inşaatına ne zaman başlanabileceğine ve bu mezbeleliğin ne zaman ortadan kaldırılabileceğine ilişkin bir çaba, sağlıklı bir bilgi ve de umut verici bir gelişme yok.

4- ASPES MESELESİ

Yozgat kent merkezinin eski şehir içme suyu şebekesi 1980’li yıllarda nüfus artışına parelel olarak ihtiyaca cevap veremez hale gelmişti. Ayrıca o tarihlerde çürüyen borulara lağım sularının karıştığı da belirlenmişti.

Sanırım 1986 yılında sayın Cemil Çiçek’in Belediye Başkanlığı döneminde Rahmetli Özal’ın desteğiyle şehir içi içme suyu isale hattı yenilenmişti.
Aradan 28 yıl geçmişti.

Saadet Partisi Belediye Başkan adayı sayın Ahmet Büyüksoy 30 Mart 2014 yerel seçimler öncesinde konuya ilişkin çarpıcı bir açıklamada bulunmuş ve aynen şunları söylemişti:
“Yozgatta içme suları 85’li yıllarda zamanın Belediye Başkanı Cemil Çiçek’in yeraltına döşettiği aspesli borularla terkoslara tevzi edilmişti. O tarihte kullanılan aspesli boruların kansorejen özellikli olduğu ve Yozgatlının sağlığını zamanla olumsuz etkiliyeceği uzmanlar tarafından ifade edilmişti. Yaklaşık 30 senedenberi Yozgattan terkoslara bu borulardan su tevzi ediliyor .Bu da insan sağlığı açısından oldukca sıkıntılı bir durum. 30 Martta kim seçilirse seçilsin bu boruların değiştirilmesi lazımdır”
SP adayının dediği gibi, şebekenin aspes boruları kentimizde ne ölçüde kanserojen
e yolaçtı onu bilemiyoruz ama Yozgatta kanser vak’alarında son yıllarda yoğun artış olduğu bilinen bir gerçek..

Ve 30 Mart’ta işbaşına gelen Yozgat’ın yeni Belediye Başkanı sayın Kazım Arslan, onca yoğun çalışmalar arasında doktor olmanın da duyarlılığı ve deneyimi ile SP adayının konuya ilişkin iddiasını dikkate almış olmalı ki “Aspes “sorununa da el attı.

Dr.Kazım Arslan, geçen ay Belediyenin internet sitesinde ”Aspes sarmalına köklü çözüm” başlığı ile önemli bir açıklama yaptı. Aspesli boruların değişmesi için Yozgat Belediyesinin şehir içme suyu şebekesini 73 milyon liralık tutarındaki proje kapsamında sağlıklı olduğu belirlenen “Düktil” boruları ile yenileme kararı aldığını bildiren Başkan Arslan Belediye olarak şehir içme suyu hattını tamamıyla yenileyerek başta sağlıksız aspesli borulardan şehrin kurtulacağını müjdelerdi.
Peki,ne zaman değiştirilecekti aspesli borular ?

Başkanın ifadesine göre; aynı açıklamada belirtildiği gibi uzun vadede ..
Niye uzun vadede..

Kısa vadede yapılamaz. Çünkü; Alacaklarını bile tahsil edemeyen Belediye parasal yönden hayli sıkıntılı..
Belediyenin deyimiyle Yozgatın “ aspes sarmalı” sorunun acilen çözümü için yeni bir kaynağa,krediye yani acil paraya ihtiyacı var..

SORUNLAR NASIL ÇÖZÜMLENEBİLİR ?

Anlatmaya ve yorumlamaya çalıştığım Yozgat’ın bence bu önemli sorunları, görmezden gelinecek, ötelenecek, daha da ihmal edilecek türden değildir.

Acilen ele alınıp hazırlanacak acil bir eylem planı ile çözülecek türdendir.
Bu amaçla Yozgatın bu 4 temel sorunu ile yine aciliyeti gerektiren diğer başka sorunların çözümü için ilimizin tüm sorumlularının birlikte harekete geçmeleri gerekmektedir.

Adalet Bakanımız sayın Bekir Bozdağ, iktidarın Yozgat milletvekilleri, Devletin Valisi, Yozgat Belediye Başkanı sözünü ettiğim sorunların ilgili birim yetkilileri ve iktidarın yerel temsilcileri birlikte toplanıp acil bir eylem planı hazırlamalıdırlar.

Göç sorununun önüne geçebilmek için müteşebbis işadamlarını Yozgatta istihdama ve üretime yönelik yatırımlara özendirecek “Yozgata özgü” tarımda ,sanayide ve bütün sosyal projelerde tıpkı Orta Anadolu Kalkınma Ajansının giyim sektörüne sağlayacağı teşvikler türünden yeni bir teşvik paketi çıkarılmalıdır.

Sözün hemen burasında Yozgat’ta işsizliğin hafiflemesine ve dolayısıyla göçün önlenmesine katkı sağlayacak bir önemli projenin halen yürürlükte olduğunu hatırlatmak isterim.

Hükümetce Türkiye genelinde aralarında Yozgat’ın da bulunduğu 50 il’de uygulanmakta olan TYÇP yani “Toplum yararına çalışma proğramı “projesi, engelli veya ilkokul mezunu veya yaşı 35’i geçen işsizlerin yılın 8 aylık sürecinde geçici de olsa iş edinmelerine imkan sağlamaktadır.

TYÇP, Ak Parti iktidarının vasıfsız ve çaresiz insanlara ekmek kapısı bulması nedeniyle oldukca önemli bir projedir.Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca TYÇP çerçevesinde Yozgata geçen yıl tahsis edilen 30 milyon lira tutarındaki ödenekle yaklaşık 2800 kişi iş edinmesine karşılık bu yıl gelen 10 milyon liralık ödenekle ancak 1000 kişiye gecici olarak iş imkanı sunulabilmiştir.

Yozgattaki işsizliğin ve göçün anormal boyutlara ulaşması nedeniyle Yozgat’ın TYÇP projesinden kısa zamanda azami ölçüde yararlanması için yeni ödenekler temin edilmelidir.

Üzülürek ifade etmek gerekirse Yozgata geçen yıl 30 milyon lira gelen ödenek bu yıl 10 milyona düşmüş.. Halbuki, Başkentteki iktidar potansiyelimiz Yozgata tahsis edilecek TYÇP ödeneğini yeniden 30’a hatta 50 milyona yükseltecek güçtedir.

Öte yandan Yozgatta Küçük esnafın ve küçük işletmelerin finansman sıkıntılarını önleyecek nitelikte alternatif kredi imkanlarının yolu açılmalıdır. Bu bağlamda; Hükümetin küçük esnaf ve sanatkarlara yönelik hazırladığı 50 bin lira tutarındaki 48 ay vadeli faizsiz kredi paketi tasarısı yasalaştığı takdirde özellikle Yozgat esnafı için can suyu olacaktır. Ama unutmamak gerekir ki; Yozgatın yoğunlaşan işsizlik ve göç sorunu esnafımızın da handikapıdır.
Gelelim, Yozgat Belediyesine..

Toplam borcu yaklaşık 140 milyon lira olduğu bildirilen ve ciddi anlamda finansman sıkıntısı yaşayan Yozgat Belediyesinin mevcut bütçesi ile yeraltında veya yer üstünde otoparkları kısa zamanda yapması,Yozgat halkının sağlığını tehdit eden şehir içme suyu şebekesinin aspes borularını acilen yenileyebilmesi imkansız gözükmektedir.

Bir tarafta otopark sıkıntısı yüzünden trafik çilesini yaşayan ,öbür tarafdan ‘aspes’ sarmalıyla sağlığı tehlike altında olan Yozgatlıyı bu sıkıntılardan kurtarmak için Başkentteki Yozgatlı cümle devlet büyüklerinin Yozgat Belediyesinin planlayacağı otopark ve şehir içme suyu şebeke yenileme projelerine acilen finans kaynakları bulmaları şarttır.

Yozgat’ın çirkin fotoğrafı Sanayi sitesinde uygulanması beklenen ilk kentsel projenin daha da gecikmemesi için önünde duran tüm yasal engel ve anlaşmazlıkların acilen çözümü konusunda ilgililerin birlikte çaba sarfetmeleri gerekmektedir.

Yozgatın bu temel 4 sorunu, ciddiye alınır ve çözümlenebilirse ne ala..
Ama yine, kayıtsız kalınırsa yine umursanmazsa Yozgat’ta yaşayan hemşehrilerimizin vay haline..
Vay haline….

03.10.2014