PSİKİYATRİST DR. YALVAÇ’DAN ANNELERE DOĞUM SONRASI TAVSİYELERİ

Yozgat Şehir Hastanesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hekimi Psikiyatrist Uz. Dr. Tuğba Yalvaç doğum sonrası anneleri yaşadığı depresyonlar üzerine önemli açıklamalarda bulundu. 

Kadınların gebelik ve doğum sürecinde fizyolojik, biyolojik , psikolojik ve sosyal değişimler yaşandığını söyleyen Uz. Dr. Tuğba Yalvaç açıklamasında şunları söyledi : 

“Doğum sonrasında anne, bebek ve aile açısından da yeni  bir dönemdir. Anne adayı için  gebelik mutluluk verici bir süreç olabileceği gibi  anne ve bebek için yeni bir düzenin başlaması ,bebek için güvenli bir çevre oluşturmaya çalışmak , bebekle sağlıklı bir iletişim kurmak, bebekle ilgili sorunlarla baş etmek zaman zaman  endişe ve karamsarlığa da sebep olabilir. Anne olma sorumluluğu ve bu rolle ilgili kaygılar sebebiyle doğum sonrası süreç ruh sağlığı bozukluklarına karşı artan hassasiyetin olduğu bir zamandır.

Doğum sonrası (Postpartum) dönemde en sık  ortaya çıkan psikiyatrik hastalıklar annelik hüznü, doğum sonu depresyonu (postpartum depresyon) ve doğum sonrası anksiyete bozukluğudur.  

Annelik Hüznü :
Annelik hüznü  annelerin %70-80’ ninde görülmektedir. Genellikle doğumdan sonraki 48-72 saat içinde daha nadir de doğum sonrası ilk iki hafta içinde ortaya çıkmaktadır. Nedenleri arasında doğumla birlikte ani gelişen hormonal değişiklikler, doğum süreciyle ve bebekle ilgili endişeler ve annelik rolünün  getirdiği sorumlulukların farkındalığı düşünülmektedir.

Annelik hüznünde üzüntü  veya endişe hali, kolay ve sık ağlama, duygudurumda dalgalanmalar, gerginlik, sinirlilik, uyku bozuklukları, dikkat sorunları görülebilir. Belirtiler  1-2 gün ile 1-2 hafta içinde kendiliğinden kaybolabilir,  müdahale gerektirmeyebilir. Hasta ve ailesine bu durumun normal olduğunu konusunda bilgilendirmek, davranışsal aktivasyonu sağlamak , hastanın sosyal destek sistemlerini güçlendirmek çoğunlukla yeterli olmaktadır.Lohusalık hüznünün şiddetlenmesi ve sürede uzama doğum sonu depresyon (Post partum depresyon) riskini arttırabilir.
Doğum sonrası depresyon (Postpartum Depresyon ) :
Doğumdan sonraki ilk 4 hafta içinde ortaya çıkan major depresif bozukluktur. Toplumda sıklığı %13-%19 aralığındadır.Doğum sonrası depresyonda görülen belirler; en az iki hafta süren ilgi ve istek kaybına eşlik eden, iştah değişiklikleri, uyku değişiklikleri, dikkati toplamakta zorluk, bitkinlik, enerji azlığı, değersizlik hissi, suçluluk  düşünceleri görülmektedir. Sebebileri arasında birçok multifaktöriyel etken olmakla birlikte  biyolojik ve hormonal faktörlerin etkisi ,annede gebelik öncesi psikiyatrik hastalık öyküsü , zor bir hamilelik süreci geçirmek, stresli yaşam olayları , annelik hüznü öyküsü , sosyal desteğin zayıf olması sebepler arasındadır.
Tedavi edilmeyen postpartum depresyon hem annenin  hem de yeni doğanın sağlığını etkiler. Bu durum  anne ile  yeni doğan iletişimini ve çocuğun gelişimini etkileyen önemli bir sorundur. Gebelik döneminde anne adayının postpartum depresyonun belirtileri ve etkileri konusunda bilgilendirilmesi gerekir.

Doğum sonrası anksiyete bozukluğu :
Doğum sonrası anksiyete bozukluğu sıklığı %17-20 arasındadır. Sebepleri arasında genç anne olmak , doğum sürecindeki sıkıntılar , erken doğum , sosyal desteğin yetersiz olması , geçmiş psikiyatrik sorunlar yer almaktadır . Postpartum anksiyete bozukluğu  bebeğin gelişimi üzerinde çeşitli olumsuz etkilere sahip olabilir. Bunlar arasında emzirme, bağlanma, anne-bebek etkileşimi, bebek mizacı, uyku, zihinsel gelişim gibi olumsuz etkiler yer almaktadır.
Sonuç olarak doğum sonrası dönemde annenin ruh sağlığı hem anne hem de yenidoğanın sağlıklı gelişimi için büyük önem taşımaktadır.Bu sebeple bu şikayetlerin görülmesi halinde  ruh sağlığı uzmanına başvurmak önem taşımaktadır.