Zaman sadece nesnelerden geçmez; insanın içinden geçer gerçekte. Emeklerinden, arzularından, sustuklarından geçer. Yarım kalmış ne varsa birikir içerde; acılaşır, bir kan pıhtısı gibi içten içe atar durur. Zehirli bir sabır olur. “Demire aşkla değer belki de nem/ günler birikir, pas damlar” (Uzak Bir Kıyıda) Bu, yalnızlıktır. İsyanla kabulleniş arasındaki sarkaç ağırlaşır. Susmaz ama. Ses içerden sürer: “konuşun benimle konuşun benimle/ çocuklar bir de köpekler” (Kuş Uçsa Gölge Kalır) Doğa, yeni kapılar açar yaşamaya: “Kuşluğun son kuşu çekilirken/ sular uzaklaşır, kıyı genişler” (Uzak Bir Kıyıda) Bu genişlik, varoluşun yeni tutamağıdır. ‘Geyikler ölmüştür.’ Şiir, bütün bir geçmişi yeniden sevme çabasına girecektir. “Ötekini oku, derinde dipte duranı” (Kuş Uçsa Gölge Kalır) Yoksa şair-özne, yaşadığı zamanın dışına düşecektir. Sevda Kalıcıdır’la başlayan son dönem, ta başa dönüp, diplerde kalan ne varsa onların, sevgi-hayıf, öfke-bağışlama, gerçek-sanrı, yücelik-sıradanlık ikilemlerinde, durmadan yeniden var edildiği, tam anlamıyla “hikmet burcu” şiirleridir. “Leke dokuya işledi/ susarak susarak” dense de (Kuş Uçsa Gölge Kalır), bu susma, ‘inanmayı yitirmenin pahasına’ bireysel-toplumsal aidiyeti sorgulayan bir iç sestir gerçekte. Bu sorgulama, “Geçerken karışmış gibiydi/ birisinin çektiği fotoğrafa” (Sonra İşte Yaşlandım); ya da “bende bir gülten kaldı/ hangi bağa diksem yabancı” (Kuş Uçsa Gölge Kalır), dizelerinde çınlayan bir yabancılık duygusuna varsa da bu, kopuş ya da kaçış değildir. Geçmişi yeniden kurmanın, o günleri yaşanan günde bir değere dönüştürmenin ve hayatını gelecekle bütünlemenin çok özel bir yolu ve olanağıdır.
***
Geniş bir coğrafyanın insan, doğa ve tarih atlasına bütün yüreğiyle oturmuş; umuttan sabıra, ağıttan öfkeye bütün sesleri saygıyla kullanmış; başlangıcından bu yana, ama özellikle son yıllarda bir harf bile fazlası olmayan bir şiirden; kendi örneğini kendisi oluşturan bir şairden söz etmenin sıkıntısı bilinecektir. Bu yazı, 1971 yılında, ‘kırmızı karanfil’i kalbinden kalbime düşüren, küçük kentimizin uzaktaki ablasına, şiir ve hayat adına bir cümlelik teşekkürdür.
